Sir Karl Popper is een van de bekendste wetenschapsfilosofen, hij werd in 1902 in Wenen geboren en was van Joodse afkomst. Zijn vader besloot, mede om in een overwegend christelijke samenleving zo weinig mogelijk aanstoot te geven, om geassimileerd te raken. Dit besluit had tot gevolg dat de familie Popper het protestantisme omarmde.

Popper had Mein Kampf gelezen en het boek serieus genomen, hij verwachtte vanaf 1929 de annexatie van Oostenrijk door Hitler. In die tijd was Popper er zich al van bewust, hoewel geassimileerd, dat hij nooit zou kunnen ontsnappen aan zijn joodse afkomst. In de jaren dertig werd de druk op de joden van Oostenrijk steeds groter en de discriminatie nam toe. De Oostenrijkse nazipartij nam de controle op de universiteiten over, nazistudenten gebruikten geweld om ze tot verboden gebied voor joden te verklaren. Popper die zijn hoop had gevestigd op een universitaire loopbaan in Oostenrijk besefte dat die deur was dichtgegooid. Om aan Oostenrijk te ontsnappen aanvaardde hij een aanstelling aan het Canterbury College van Christchurch in Nieuw-Zeeland. Hij verbleef van 1937 tot 1945 in Nieuw-Zeeland, waar hij veel van zijn (politiek)-filosofisch werk schreef. De erkenning die hij zocht brengt echter zijn aanstelling aan de Londense School of Economics in 1945.

Hij is in 1994 overleden, en was op het toppunt van zijn invloed in de vijftiger en zestiger jaren. In contact met de filosofen van de Wiener Kreis toetste hij zijn ideeën over de grenzen en legitimiteit van onze aanspraak op kennis. In kritische dialoog met de Wiener Kreis ontwikkelde Popper zijn hoofdwerk ‘Logik der Forschung’ (1934) vertaald als ‘The Logic of Scientific Discovery.’ Zijn stelling in het boek luidt: menselijke kennis groeit door ‘trial and error’ (proberen en fouten maken). Hij valt als zodanig het idee van verificatie aan, het steeds met nieuwe bewijzen aantonen dat een theorie klopt. Hij zegt dat dit onmogelijk is. Bijvoorbeeld om de uitspraak ‘alle zwanen zijn wit’ waar te maken, moet je overal ter wereld elke zwaan waargenomen hebben, ook die ene in een hoek van de Zuidpool: dat is onbegonnen werk. In plaats daarvan zegt Popper: ‘ga op zoek naar de zwarte zwaan, zolang je die niet vindt, mag je aannemen dat je hypothese – alle zwanen zijn wit – juist is.’ Anders gezegd: ga dus op zoek naar de onwaar-making, naar de falsificatie.

Waarheid is dus niet langer: waarmaking, maar uitzuivering van onwaarheid. De absolute waarheid wordt nooit gevonden, maar een theorie is waar zolang het tegendeel niet is bewezen. Wat Popper ons dus aanbeveelt is: kritisch staan tegenover onze theorieën. Altijd op zoek zijn naar blijken van onwaarheid. Niet achter grote ideeën aanlopen. Wel meent Popper dat het in de wetenschap steeds beter wordt. Hoe langer hoe meer onwaarheid wordt uitgezuiverd, zodat de waarheid omcirkeld wordt (in zijn boek The Growth of Knowledge / De groei van kennis).

De filosofische achtergrond van Popper is het kriticisme van Kant. Poppers filosofie heet kritisch rationalisme: zijn eerste fundamentele idee is dat wij van onze fouten leren, of beter gezegd, dat onze kennis toeneemt door onze pogingen onze fouten te verbeteren. Zijn tweede fundamentele idee is dat er twee manieren van denken (of zich gedragen) bestaan: dogmatisch denken en kritisch denken. ‘De dogmaticus sterft samen met zijn ongeschikt idee: hij wordt door de natuurlijke teeltkeus uitgeschakeld. Een kritisch denker is iemand die bewust probeert zijn idee uit te schakelen door dit aan alle zware testen te onderwerpen die hij kan bedenken.’