In wat voor kunstkring bewoog Gauguin zich?
Gauguins artistiek leven kun je indelen in verschillende periodes. Eerst is hij in de kring van de Impressionisten geweest.
Hij is begonnen met schilderen als hobby door Emile Schuffenecker. De Impressionisten hielden ervan om alles wat ze afbeeldden, in het felle, fonkelende licht op te laten gaan. Gauguin had zijn eerste schilderij niet bij de Impressionisten, maar in de zeer officiële Parijse "Salon" tentoongesteld, die door de jonge kunstenaars van die tijd als hopeloos conservatief beschouwd werd. Uiteindeljk komt hij toch weer bij hen terecht. Hij wordt geconfronteerd met hun afwijzing van de traditionele, burgerljke opvattingen over kunst. Door het provocerende van de nieuwe kunststroming kan Gauguin zijn eigen kritische talent ontwikkelen. In tegenstelling tot de werken van de meeste impressionisten, stralen de schilderijen van Gauguin vaak rust en stilte uit.In Bretagne verzamelen zich al snel jonge kunstenaars om hem heen. Ook zij zijn door de ruige schoonheid van het Iandschap aangetrokken. In Pont-Aven beschouwt men hem als de beste schilder van het dorp. Na het schilderen van Het Visioen na de preek/ Jacob en de engeI versterkte zijn positie binnen de groep schilders van Pont-Avon. Later heeft hij in Bretangne met Emile Bernard een eigen manier van schilderen, het "cloissonisme". Deze naam komt van het Franse woord "cloison" wet tussenschot betekent en verwijst naar de sterke lijnen tussen vlakken. Beide schilders gaan krachtige contouren gebruiken in hun werk. Het stilleven met drie hondjes is hiervan een goed voorbeeId.
Doordat Theo van Gogh Gauguin als kunsthandelaar onder zijn hoede had, leerde Gauguin Vincent kennen. Theo had geregeld dat de twee zonderlingen een paar maanden in elkaars gezelschap zouden doorbrengen in Arles. In het begin was Vincent zeer onder de indruk van het werk van Gauguin en keek zelfs een beetje tegen hem op. Hun opvatlingen over kunst dreef hen echter uit elkaar. Gauguin hoopte een ijverige leerling in Van Gogh te vinden, maar beiden waren een andere weg in geslagen en waren al te ver om het nog met elkaar eens te worden. Van Gogh zocht naar het ondoorgrondelijke en angstaanja-gende van de mens, terwijl Gauguin liever wat meer afstand hieId van wat het wezen van de mens is.
Het nieuwe jaar, 1889, begon voor Gauguin in Parijs. Hij verblijft bij zijn oude vriend Schuffenecker. Als hij de GeIe Christus heeft geschilderd, volgt er een golf van kritiek. Pissarro, een andere Impressionist, vind het werk van Gauguin "asociaal, autoritair en mystiek". Dynamiek, verandering en vooruitgang golden voor het Impressionisme, maar al lang niet meer voor Paul.
Gauguin voelde zich aangetrokken tot het symbolisme. In deze kringen rond de dichters Stephane Malarme en Paul Verlaine voelde ook hij zich thuis. Voordat hij voor de tweede keer naar de tropen vertrok publiceerde de groep van de symbolisten een opstel van EmiIe Aurier. Daarin stond welke vijf eigenschappen een symbolistisch kunstwerk moest bezitten. Ze namen als voorbeeld de schilderijen van Gauguin. Zijn kunst was volgens hen primitief in de beste zin van het woord. Hij kreeg van deze mensen de erkenning waar hij lang op had gewacht.
Maar ook van de symbolisten kreeg hij kritiek. Weliswaar niet van zijn vrienden, maar sommigen vonden dat zijn reis zinloos was. Immers 'Wie voldoende fantasie bezat hoefde niet naar verre oorden om zijn werk een andere uitstraling te geven.
In de tijd op Tahiti probeert Gauguin op te gaan in de Tahitiaanse bevolking en heeft weinig meer te maken met de westerse beschaving dan het sturen van brieven naar bekenden. Bij zijn terugkomst is het een impressionist die hem helpt zijn werk tentoon te stellen, namelijk de schilder Degas.
Terug in Frankrijk stuit hij op een niet weder toegankelijke maatschappij. Er zijn geen lovende recensies over zijn werk en men onthaalt hem niet als een "ambassadeur van de tropen", zools hij zichzelf is gaan zien. Hij zet de gedachte dat hij de wereld van de inboorlingen en de verwachtingen van het Europese publiek moet verenigen, van zich af. Veel van zijn vrienden hebben hem laten vallen. Er is een recensent die wel in hem geloofde, namelijk Morice. Maar Gauguin komt erachter dat hij beter af is op Tahiti en keert terug.
| inhoud | verder |